Τοπογραφικό διάγραμμα είναι η απεικόνιση υπό κλίμακα των στοιχείων της φυσικής γραμμής του εδάφους, των φυσικών και τεχνικών αντικειμένων που βρίσκονται πάνω σε αυτή και των υψομετρικών στοιχείων (υψόμετρα και υψομετρικές καμπύλες). Στις άπλες συνήθεις εφαρμογές, το διάγραμμα συντάσσετε οριζοντιογραφικά, δηλαδή απεικονίζει την προβολή του ανάγλυφου του εδάφους και των αντικειμένων πάνω στο οριζόντιο επίπεδο και για τον λόγο αυτό, τα μήκη των πλευρών και το εμβαδό ενός οικόπεδου ή γηπέδου αναφέρονται πάντα στην οριζόντια προβολή τους (πχ εάν μετρήσουμε μια πλευρά του οικόπεδου παράλληλα με το έδαφος και έχει μήκος 10.00 μ., με κλίση εδάφους 10% το αποτυπωμένο μήκος της πλευράς στο τοπογραφικό διάγραμμα θα είναι ≈9.95 μ.).

Συχνά ο ιδιοκτήτης έχει στην κατοχή του κάποιο παλαιότερο τοπογραφικό διάγραμμα. Το διάγραμμα αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί εάν δεν έχει συνταχθεί συμφώνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές σύνταξης για την χρήση που επιθυμεί ή εάν έχει υπάρξει αλλαγή των ορών δόμησης της περιοχής ή του χαρακτηρισμού της (εντός ή εκτός σχεδίου κτλ) ή έχει αλλάξει το περίγραμμα του οικόπεδου (πχ κατάτμηση από το σχέδιο πόλεως) ή εάν υπάρχει πιθανώς εσφαλμένη αποτύπωση (πχ νέα καταμέτρηση με πιο σύχρονη μέθοδο αποτύπωσης).

Για την σύνταξη ενός τοπογραφικού διαγράμματος ακολουθούμε τα εξής σταδία :

• Μετρήσεις πεδίου : ανάλογα με την χρήση για την όποια προορίζεται το τοπογραφικό (συμβολαιογραφική πράξη, έκδοση άδειας δόμησης κτλ) και την θέση στην όποια βρίσκεται το οικόπεδο (εντός σχεδίου, εκτός σχεδίου, σε οικισμό κτλ) αποφασίζετε η μέθοδος της αποτύπωσης (εξαρτημένο σύστημα συντεταμένων, τοπικό σύστημα κτλ)  και τα στοιχειά που θα ληφθούν από το οικόπεδο ή το γήπεδο και την ευρύτερη περιοχή (υψομετρικές καμπύλες, αποτύπωση όμορων ιδιοκτησιών, οδοί κτλ). Κατά την μέτρηση, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να υποδείξει στον μηχανικό τα όρια της ιδιοκτησίας του επί τόπου ενώ υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα όρια δεν είναι σαφής (δεν προσδιορίζονται από κάποιο φυσικό ή τεχνικό αντικείμενο) ή ο ιδιοκτήτης αδυνατεί να τα αναγνωρίσει επακριβώς. Σε αυτές τις περιπτώσεις και με ευθύνη του ιδιοκτήτη αναγνωρίζουμε τα όρια είτε μέσω κάποιας παλαιότερης αποτύπωσης που μπορεί να έχει στην κατοχή του, είτε εάν πρόκειται για διανομή, μέσω των αντιστοιχών διαγραμμάτων.

• Έρευνά μηχανικού : έχοντας την αποτύπωση του οικόπεδου (μήκη πλευρών, εμβαδόν, πρόσωπο επί υφιστάμενων οδών, πλάτος οδών, κτλ) και την θέση του (εντός ή εκτός σχεδίου, εντός οικισμού, σε συγκεκριμένη απόσταση από οικισμό, απόσταση από παραλία, απόσταση από δασική έκταση κτλ) ο μηχανικός θα ερευνήσει τα απαιτούμενα στοιχειά που χρειάζεται (τίτλοι ιδιοκτησίας, δασικοί χάρτες, ρυμοτομικό σχέδιο, γραμμή παραλίας και αιγιαλού, απόσπασμα χάρτη οικισμού, όρους δόμησης, αποκλίσεις των ορών δόμησης, αρχαιολογία κτλ) για να καταλήξει στο συμπέρασμα εάν το οικόπεδο είναι άρτιο και οικοδομήσιμο κατά κανόνα ή παρέκκλιση ή εάν π.χ. είναι δασικό ή εάν ρυμοτομείται από το σχέδιο πόλεως κτλ.

• Εργασία γραφείου και σχεδιασμός : το οικόπεδο ή το γήπεδο θα αποτυπωθεί υπό κλίμακα πάνω σε σχέδιο ανάλογα με τις προδιαγραφές που ορίζονται για την επιθυμητή χρήση του τοπογραφικού διαγράμματος και την θέση του. Επίσης, ανάλογα με την περίπτωση, θα συνταχθούν επί του διαγράμματος οι οροί δόμησης, οι συντεταγμένες, οι υψομετρικές καμπύλες, η δήλωση του μηχανικού (εμβαδόν, θέση, άρτιο, οικοδομήσιμο, ύπαρξη ή μη ρέματος κτλ), η δήλωση του ιδιοκτήτη για την υπόδειξη των ορίων, απόσπασμα χάρτη ή ρυμοτομικού σχεδίου ή οδοιπορικό σκαρίφημα κ.α.

Οι ποιο συνηθισμένες εφαρμογές για τις οποίες απαιτηται η σύνταξη τοπογραφικού διαγράμματος βάση συγκεκριμένων, κατά περίπτωση, προδιαγραφών είναι :

• Έκδοση άδειας δόμησης
• Συμβολαιογραφική πράξη
• Ενστάσεις (σχέδιο πόλης, κτηματολόγιο κτλ)
• Πράξεις τακτοποίησης και αναλογισμού
• Χαρακτηρισμός έκτασης
• Καθορισμός γραμμής αιγιαλού, δάσους κτλ
• Κυκλοφοριακές συνδέσεις

Η σύνταξη ενός τοπογραφικού διαγράμματος δεν αποτελεί μια απλή σχεδίαση του περιγράμματος ενός οικοπέδου, ή γενικότερα ενός γηπέδου, αλλά μια πλήρης μελέτη που περιλαμβάνει και όλα τα στοιχεία, τεχνικά ή νομικά, που το χαρακτηρίζουν.